Kulak zarı, dış kulak yolu ve orta kulağı birbirinden ayıran yapıdır. Tıpta timpanik membran adı verilir. Dış kulak yolunun orta kulağa açıldığı yerde olan zar, üç tabakadan oluşmuştur. Dış kulak tarafında skuamöz epitel tabakası yer alır. İç tarafında fibröz tabaka, en içteki bölümde ise orta kulağın iç tabakasını örten mukoza tabaka yer alır.
Fibröz tabaka kulak zarının dayanıklı hale gelmesine yardımcı olur. Zar dış kulak kanalından gelen ses dalgalarını alarak titreşimlere çevirir. Orta kulakta bulunan çekiç, üzengi ve örs kemikçikleri, titreşen zardan gelen sesi iç kulağa iletir. Östaki tüpüyle genze bağlanan orta kulak, esneme ve yutkunma ile çalışan östaki tüpünün havayı orta kulağa itmesi sonucunda, dışardaki basıncı içerisi ile eşitler. Östaki tüpü kulak zarının en iyi koşullarda titreşmesini sağlar. Çeşitli sebepler kulak zarında delinmeler meydana getirebilir. Delik oluştuğunda işitme zorluğu ve kulakta akıntı olabilir. Genellikle bu belirtilere ağrı eşlik etmez. Deliklerin çoğunluğu kendiliğinden iyileşse de kapanmayan delikler için cerrahi tedavi uygulanır.
Kulak zarında delinmeye sebep olan etkenler nedir?
- Kulağa atılan tokat, kafa kemiğindeki kırıklar, ani oluşan patlamalar, kulağın toka, kürdan, pamuklu çubuk gibi materyaller ile karıştırılması, kimyasalın kulak içine girmesi gibi travmalar kulak zarında deliklere yol açabilir.
- Orta kulak iltihapları zarda delinmeye yol açabilir.
- Tedavi amacıyla kulak zarına yerleştirilmiş olan kulak tüpleri nadir durumlarda deliklere yol açabilir.
Kulak zarında olan deliklerin işitmeye etkisi nedir?
Kulak zarında olan deliğin büyüklüğü ve yeri işitme kaybının durumunu belirler. Büyük deliklerde işitme kaybı fazladır. Orta kulak iltihabının kronikleşmesi durumunda, orta kulak kemikçiklerinde hasar oluşması işitme kaybının artmasına sebep olur. Travma halinde kemikçiklerde kopa ve zincirin bozulması halinde ileri derecede işitme kaybı oluşur. Ani durumda gelişen travmalarda ve patlamalarda işitme kayıplarının yanında, çınlamalar yaşanır. Oluşan çınlama genellikle birkaç günde kendiliğinden azalır.
Kulak zarındaki sorunlar nasıl tedavi edilir?
Hastalara öncelikle işitme testi yapılır. Bu şekilde orta kulaktaki tahribat belirlenir. Tedaviyle kulak zarında oluşan delikler kapatılır, işitme kayıpları düzeltilir ve meydana gelen çınlama azaltılmaya çalışılır. Deliğin tedavi edilmesi orta kulağa su kaçmasına ve orta kulak enfeksiyonlarını engellemeye yardımcı olur. Zarın kenarında olan deliklerde cilt kisti gelişimini engeller. Cilt kistlerinin oluşumu orta kulakta enfeksiyona, orta kulaktaki yapılarda ve kemikçiklerde tahribata ve komplikasyonlara sebep olur. Deliğin küçük olması halinde kendiliğinden kapanma şansı fazladır.
Kulak zarı kendiliğinden kapanmıyorsa ne yapılır?
Kulak zarı iyileşme belirtisi göstermiyorsa, deliğin büyüklüğü uygun olduğu takdirde yama yapılabilir. Mikroskop altında yapılan işlemde zarın kenarları tazelenerek, ilaçlar sürülür ve zarın üzerindeki deliğe ince bir parçayla yama yapılır. Deliğin kapatılmasına kadar işlem 3-4 defa tekrarlanabilir. Bu işlemlerin sonrasında kapanmayan delikler için, cerrahi müdahale yapılabilir. Farklı ameliyatlar olmasına rağmen, genel çalışma bir doku parçasıyla deliğin kapatılması şeklinde gerçekleşir. Yapılan ameliyatlar deliği kapatırken, işitme yetisini normal hale getirir.
